معرفی رشته مهندسی برق

رشته برق به طور کلی به چهار گرایش زیر تقسیم بندی میشود:

1- الکترونیک

2- مخابرات

3- قدرت

4- کنترل

که معمولا در دانشگاه ها از ترم ۵ به بعد گرایش هر دانشجو با توجه به علاقه‌مندی‌اش تعیین می‌شود.

اگر بخواهم به طور خلاصه رشته مهندسی برق را توضیح بدهم و یک مقایسه خیلی کلی با درس‌های دبیرستان داشته باشم، باید بگویم که درس‌های ابتدایی این رشته خیلی شبیه به درس‌های فیزیک سال یازدهم (نظام جدید) یا همان فیزیک سوم دبیرستان (نظام قدیم) هستند و شامل سرفصل‌های مهمی مثل موارد زیر می‌باشند:

مدارهای الکتریکی و الکترونیکی شامل مقاومت و سلف و خازن و ترانزیستور و...، میدان‌های مغناطیسی، قوانینی مثل قانون اهم، قانون فارادی، قانون ماکسول، قانون آمپر و... و هر آن چیزی که به برق مربوط می‌شود.

در کنار همه این روابط و سرفصل‌های مهم، شما باید ریاضیات قوی‌ای هم داشته باشید تا بتوانید به خوبی از پس این رشته بربیایید. دو سه ترم اول این رشته، اکثرا با درس‌هایی سر و کار دارید که فقط شامل ریاضیات می‌شود؛ ترم‌های بعد درس‌هایی می‌خوانید که ریاضیاتش با توجه به اینکه سخت هستند ولی کاربردی تر می‌شوند طوری که به درد آن درس بخورد. در کل اگر می‌خواهید این رشته را انتخاب کنید، خودتان را برای ریاضیات سخت و استفاده از این ریاضیات در مدار‌های الکتریکی و الکترونیکی و مخابراتی آماده کنید.

و اما آینده کاری این رشته

همانطور که در ابتدا گفتم، با‌توجه به آن چهار گرایش (الکترونیک، مخابرات، قدرت و کنترل)، آینده کاری هر گرایش با هم فرق دارد.

مهندس‌های برقی که گرایش کنترل را انتخاب می‌کنند، همان طور که از اسمش پیداست، به کنترل سیستم‌ها و دستگاه‌های مختلف از راه دور می‌پردازند و سعی می‌کنند که آن دستگاه‌ها را به طور بهینه و در جهت بهبود کیفیت‌شان کنترل و طراحی کنند، مثل کنترل یک سفینه فضایی یا کنترل یک روبات که باید کاملا دقیق انجام بشود.

مهندس‌های برقی که به سمت گرایش قدرت می‌روند، می‌توانند روی نیروگاه‌های مختلف برقی کار کنند که در داخل کشور ایران رونق زیادی دارد و بهترین بازار کار در بین مهندس‌های برق، در همین گرایش قدرت است. این نیروگاه‌ها به چند دسته تقسیم می شوند که همه‌شان منجر به تولید برق خواهند شد:

اولین نوع نیروگاه‌ها نیروگاه‌های سیکل ترکیبی مثل نیروگاه شهید رجایی قزوین (در سطح خیلی بزرگ) و  نیروگاه طرشت تهران (در سطح کوچک) هستند که معمولا در کنارشان یک پست توزیع برق برای برقراری تولید برق آن منطقه یا شهر وجود دارد.

دومین نوع نیروگاه‌ها از نوع بادی هستند که از توربین‌های بادی استفاده می‌کنند. در شهر‌های بادخیز مثل شهر منجیل، به وفور این توربین‌ها دیده می شوند.

سومین نوع نیروگاه ها، نیروگاه‌های خورشیدی هستند که از پنل‌های خورشیدی استفاده می‌شود.

البته نیروگاه های مختلف دیگری هم وجود دارد که ما این جا به طور خلاصه، سه تا از مهم ترین‌های آن‌ها را را مثال زدیم.

علاوه بر این، مهندس های قدرت در آینده کاری شان می توانند روی طراحی دکل های برق، شبکه ها و مراکز توزیع برق و یا به عنوان مهندس ناظر برق در سازه های مختلف (ساختمان های اداری، تجاری و مسکونی) فعالیت کنند.

مهندس های برق از نوع الکترونیک حوزه فعالیت شان بیشتر طراحی و تولید قطعات الکترونیک و نحوه به هم بستن این قطعات است.

و اما مهندس های برق مخابرات، اصل فعالیت شان روی سیگنال ها و دکل های مخابراتی می باشد. دانشجو‌های این گرایش می‌توانند در مراکز مخابرات در مناطق مختلف فعالیت کنند یا روی طراحی و تولید آنتن های مخابراتی، رادار‌ها و ماهواره‌ها وقت بگذارند یا در حوزه اینترنت و فضای ابری بروند و در شرکت های مختلفی مثل ایرانسل، رایتل، همراه اول یا شرکت های پشتیبانی دستگاه های مربوط به اینترنت و فضای مجازی کار کنند. از سایر فعالیت مهندسان مخابرات می‌توان به مجهز نمودن یا تعمیر کردن و یا گسترش و بروز کردن شبکه‌های مخابراتی، طراحی انواع ارسال کننده و دریافت‌ کننده‌های سیگنال و امواج، طراحی مدارهای فیبرنوری، مخابرات سیار، رمزنگاری و رمزگشایی سیگنال‌ها اشاره کرد.

درواقع هدف کلی مهندسی مخابرات فرستادن و دریافت اطلاعات از یک مکان به مکانی دیگر به صورت‌های متفاوتی مانند تصویر یا صدا و یا داده‌‌های رایانه‌ای می‌باشد. وظیفه دانش‌آموختگان مهندسی مخابرات این است که به وسیله‌ نظریات و فعالیت‌های خود این امکان را برای افراد در انواع فواصل مهیا کنند که بتوانند به‌صورتی ایمن، پایدار و سریع با یکدیگر ارتباط برقرار کرده و به تبادل اطلاعات بپردازند.

نکته جالب و گفتنی این جاست که جدیدا خیلی از مهندس های برق، حوزه کاری و فعالیت‌شان را به سمت مهندسی پزشکی می‌برند. در واقع مهندسی پزشکی زیر شاخه مهندسی برق به حساب می‌آید و حدود ۸۰ درصد درس‌های رشته مهندسی پزشکی، دقیقا همان درس‌های مهندسی برق می‌باشد و افرادی که در این حوزه کار می‌کنند بیشتر در زمینه طراحی و تولید قطعات الکتریکی که مربوط به پزشکی می‌شود، فعالیت دارند.

و درنهایت چند سالی است که مهندس‌های برق در گرایش های مختلف، علم‌ها را به هم نزدیک کردند و حتی با رشته های دیگری مثل رشته مهندسی کامپیوتر یا علوم کامپیوتر تلفیق ایجاد کردند تا بتوانند در حوزه مهمی به نام دیتا فعالیت کنند. الان عصر، عصر اطلاعات و دیتا است و هر‌کسی که اطلاعات دقیق تر و کامل تری داشته باشد، موفق‌تر خواهد‌بود. به خاطر همین رشته های مختلف از جمله رشته برق به سمت حوزه دیتا و هوش مصنوعی روی آوردند.

معرفی گرایش های مهندسی برق در مقطع کارشناسی ارشد

در کنکور ارشد مجموعه مهندسی برق که توسط سازمان سنجش کشور برگزار می‌شود، رشته‌های مختلفی ارائه می شود که عبارتند از:

1- مهندسی برق

2- مهندسی پزشکی

3- مهندسی مکاترونیک

4- مهندسی راه آهن برقی

5- مهندسی پدافند غیرعامل (پذیرش دانشجو فقط برای دانشگاه‌های جامع امام حسین و صنعتی مالک اشتر)

6- مهندسی سیستم‌های انرژی

7- مهندسی انرژی‌های تجدید‌پذیر

8- مهندسی هسته‌ای

9- مهندسی هوافضا

10- مهندسی کنترل و علائم

11- مهندسی فتونیک

12- مهندسی نانو فناوری

13- مهندسی صدا

14- مهندسی سیستم های میکرو و نانوالکترومکانیک

15- مهندسی مخابرات امنیتی (پذیرش دانشجو فقط برای برادران در دانشگاه اطلاعات و امنیت ملی)

16- مهندسی خودرو

17- مواد، انرژی و تکنولوژی کوانتومی


نویسنده: امیر باقری اقدم


 

 

 

 

 

 

مشاوره با کارشناسان پوران